استعداد و استعداد یابی چیست؟
استعداد را اغلب توانایی ذاتی فرد برای انجام کاری خاص تعریف کرده‌اند. و استعداد یابی فرایند یافتن استعداد. از طریق استعداد یابی از هدر رفت منابع انسانی و مالی جلوگیری کرد.
روشهای استعداد یابی
آزمونهای استعداد مختلفی تا کنون در کشور ترجمه و چاپ شده اما به دلیل عدم انلاین بودن ، به روز نبودن، خطا در اجرای زمانی و بسیاری از مشکلات دیگه میشه گفت اون بهره کامل رو به بار نیاورده و خیلی از دانش اموزا هنوز در انتخاب مسیر شغلی و تحصیلی خودشون سردرگمن.
استعداد یابی در دانش آموزان
تاثیر استعدادیابی در آینده شغلی
انتخاب رشته و پیامد آن انتخاب شغل یکی از مهم‌ترین تصمیماتی است که هر فرد در طول زندگی خود انجام میدهد چرا که پیامد این تصمیم تا آخر عمر با فرد خواهد بود و تأثیر زیادی بر چشم‌انداز فرد نسبت به زندگی دارد لذا طبیعی است که خیلی از افراد در مورد آن احساس نگرانی کنند یا در انتخاب آن وسواس به خرج دهند.
درواقع انتخاب هر رشته یا شغلی مستلزم استعداد خاصی است که برای موفقیت در آن حیطه مناسب است.
برای این منظور آزمونهای استعداد مختلفی ساخته‌شده است. اغلب این آزمون‌ها به بررسی نقاط قوت و ضعف فرد در حیطه توانایی‌های ذاتی و استعداد وی می‌پردازد و در نهایت به فرد کمک می‌کند تا با توجه به توانایی‌های خود بداند کدام نوع رشته و شغل برای فرد مناسب است.
اساسا هدف و فلسفه آموزش همگانی شناسایی استعداد‌ها و توانایی‌های مختلف افراد و تلاش در جهت پرورش و هدایت این استعدادهاست. استعداد‌هایی که لزوما با هم یکسان و یک اندازه نیستند.
به عبارتی می‌توان کشف استعداد را «خشت اول» هر آموزشی دانست که اگر این فرآیند به درستی انجام نگیرد، نمی‌توان انتظار نتیجه مثبت را داشت.
بررسی و مرور ادبیات کشورهای مختلف جهان نشان میدهد که استفاده از آزمون استعداد نقش مهمی در هدایت تحصیلی و شغلی و گذر از یک‌پایه به پایه دیگر در کشورهای مختلف ایفا می‌کند.
در واقع هر کشور معیارهای خاصی برای هدایت دانش آموزان خود دارد. یکی از معیارهایی که در اغلب کشورها مشترک است استفاده از آزمون استعداد برای شناسایی استعداد بالقوه دانش آموزان برای هدایت به سمت رشته و مشاغل مختلف است.
روش کشورهای مختلف در استعداد یابی
در آمریکا از آزمون استعداد SAT ، در سوئد از آزمون استعداد Högskoleprovet ، در ترکیه از آزمون استعداد SBS ، در رومانی از آزمون استعدادBTPAC ، در ژاپن از آزمون استعداد nyūgaku shiken (入学試験) ، و ایران تا قبل از سال 1397 از آزمون ریون و تشخیص استعداد عابدی برای هدایت تحصیلی دانش آموزان استفاده میشود.
این آزمون ها در کشورهای مورد بحث اغلب در پایان دوره ابتدایی یا پس از دیپلم اجرا شده و اغلب امتیاز زیادی در هدایت تحصیلی شغلی دارد. مثلا در آمریکا و سوئد و رومانی نقش اصلی و در ترکیه و سنگاپور و ژاپن نقش متوسطی دارد. برخلاف کشورهای فوق ، در ایران باشروع نظام جدید تحصیلی یعنی از سال1372 تا سال 1396 از آزمون استعداد (ریون و تشخیص استعداد عابدی) در پایان سال نهم و ورود به دبیرستان استفاده می شد و سهم این آزمون در هدایت تحصیلی به ترتیب 10 و 15 درصد بود اما در سال 1397 با وجود اهمیت نقش استعداد در هدایت تحصیلی آزمون استعداد حذف و با آزمون توانایی ادارک شده جایگزین شد. در واقع یعنی در حال حاضر از هیچ آزمون استعدادی در ایران برای هدایت تحصیلی استفاده نمیشود.
در راستای نقش مهم استعداد در زندگی یک فرد و با هدف خلق مجدد یک آزمون استعداد مناسب و استفاده از آن در هدایت تحصیلی، آزمون استعداد بارت که یک آزمون سنجش گرای فرایند نگر است و درصدد است تا استعداد افراد را مورد شناسایی قرار دهد، ترجمه و هنجاریابی شده است.
این آزمون جدید بوده و برای اولین بار در کشور ترجمه، هنجاریابی شده است و در صدد است با توجه به اهمیت استعداد در زندگی دانش آموزان بتواند نقش استعداد را هدایت تحصیلی شغلی احیا نماید.
