پرسشنامه تاب آوری مسیر شغلی

تاب آوری مسیر شغلی ( career resilience)  و ابزار ارزیابی آن یعنی پرسشنامه تاب اوری مسیر شغلی یکی از شاخه های تاب اوری است .  امروزه با توجه به یافته های روانشناسی مثبت گرا، تاب اوری  جایگاه ویژه‌ای در حوزه‌های روانشناسی تحول، روانشناسی خانواده و بهداشت روانی یافته است. به طوری که هر روز بر شمار پژوهش‌های مرتبط با این سازه افزوده می‌شود.

منشاء اصطلاح تاب آوری مسیر شغلی “نظریه انگیزش مسیر شغلی^[2]” لاندن ( ۱۹۸۳) است . 
نظریه انگیزش شغلی انگیزه مدیران به تعامل و دیدن نقشه‌ای مدیریتی را مورد بررسی قرار میدهد. این نظریه بعداً علاوه بر مدیران، همه کارگران را در بر گرفت. و می‌خواست ارتباط انگیزه با حوزه وسیعی از تصمیم‌گیری‌های مسیر شغلی و رفتارهای مرتبط را در بر بگیرد (یوچینگ لیو^[3]،۲۰۰۳).

تعریف تاب آوری مسیر شغلی

لاندن و نئو  تاب آوری مسیر شغلی را  توانایی  سازگاری با شرایط متغیر حتی زمانی که شرایط دلسردکننده و مخل باشد، تعریف می‌کنند. یوچینگ لیو( ۲۰۰۳) تاب اوری مسیر شغلی را چگونگی مقاومت  شخص در برابر اختلالات مسیر شغلی تعریف می‌کند . تاب آوری مسیر شغلی دارای  سه زیرمجموعه  خود کارآمدی، خطر کردن و وابستگی است .

لاندن معتقد است که عناصر بیشتری می‌توانند در حوزه تاب آوری قرار گیرند اما مردم برای اینکه تاب آور قلمداد شوند، نیازی به دارا بودن یا بالا بودن همه این ویژگی‌ها ندارند.

افراد تاب اور شغلی خودکارآمدی بالاتری نسبت به بقیه افراد دارند.

او بیشتر اذعان می‌کند که به طور کلی اعتماد به ‌نفس، خطر کردن و فعالیت‌های مستقلانه با هم عناصر اجزای اصلی تاب آوری مسیر شغلی‌اند.

تاب آوری مسیر شغلی مفهومی شبیه نظریه هالند دارد که معتقد است تصمیمات شغلی از توانایی برای رفع موانع ظاهری، نیاز به اطلاعات و اطمینان دهی مجدد و هویت حرفه‌ای تأثیر می‌پذیرد.

فایده تاب آوری مسیر شغلی

تاب آوری مسیر شغلی یکی از مقوله‌های مهم در مباحث مشاوره، روانشناسی و جامعه‌شناسی محسوب می‌شود. این مؤلفه عامل مهمی در کاریابی و ادامه اشتغال موفقیت‌آمیز می‌باشد. علاوه بر این تاب آوری شغلی می تواند به مدیران  در استخدام و شناسایی استعداد کارکنان شرکتها و اداره ها و مشاوره شغلی کمک کند.تاب آوری در محیط کار می‌تواند پیش‌بینی کننده خوبی برای عملکرد، نگرشهای شغلی و سایر پیامدهای کاری می‌باشد

تاب آوری مسیر شغلی ارتباط مثبت و معنی‌داری با پیشرفت، منبع کنترل، تأثیرگذاری، استقلال، کشش و پیوستگی دارد(هال^[1] ، ۱۹۹۰).  علاوه بر این مصاحبه گرزدا و پرنس^[1](۱۹۹۷) با ۹۴ کارکنان که اخراج شده بودند نشان‌دهنده ارتباط مثبت و معنادار تاب آوری با استقلال بود (۵/۰>p). پژوهش لین^[2] (۱۹۹۷) بر ۱۳۸۸ دانشجوی مقطع کارشناسی نشان داد میزان  رفتار یادگیری بالا با نمرات پرسشنامه تاب آوری مسیر شغلی همبستگی دارد.

ابزار سنجش تاب اوری مسیر شغلی 

برای سنجش میزان تاب آوری مسیر شغلی از پرسشنامه مورگان لیون ترجمه پردلان و همکاران (1392)استفاده میشود. این پرسشنامه که مبنی بر 28 ایتم است  که در مقیاس لیگرت (۱- مخالفم، ۲- کمی مخالفم، ۳-نظری ندارم، ۴-موافق، ۵-کاملا موافقم) نمره گذاری میشود.  نمرات بالا منعکس‌کننده تاب آوری مسیر شغلی بالا و نمرات کمتر از ۲۸ نشان‌دهنده تاب آوری بسیار کم می‌باشد.

پرسشنامه تاب اوری مسیر شغلی در سال 1392 توسط پردلان، کریمیان و همکاران ترجمه و اعتبارسنجی شد.این پرسشنامه در  میان کارمندان و دانشجویان چهار شهر کشور(تهران، شیراز، یزد، سقز) توزیع شد. نتایج آنان نشان داد پرسشنامه تاب آوری مسیر شغلی ابزاری معتبر برای انجام تحقیقات میدانی است.  و روایی و پایایی آن رضایت‌بخش است.علاوه بر این با توجه به یافته ها جدول هنجار این پرسشنامه  برای کارمندان و دانشجویان نیز تهیه شد.

سخن آخر

پرسشنامه تاب اوری مسیر شغلی وسیله مناسبی برای محققان و مدیران و علاقمندان شخصی است.  از طریق این پرسشنامه می توان  میزان تاب اوری شغلی  کارکنان و افراد مورد تحقیق و خود را بیازمایند.

اسامی  پانویس داخل متن

[1] .Grzeda & Prince

[2] .Lin

[1] .Hall

[1] .Luthans, Youssef,  & Avolio

[2]. Career Motivation Theory

[3] .Yu-ching liu